سونوگرافی آنومالی چیست؟زمان و نحوه انجام آنومالی اسکن

آنومالی اسکن یا سونوگرافی ناهنجاری جنین از مهم‌ترین سونوگرافی‌های بارداری است که در آن وجود ناهنجاری‌ها، از جمله سندروم داون و وضعیت برخی از اندام‌های جنین مورد بررسی قرار می‌گیرند. بهترین زمان انجام این آزمایش بین هفته ۱۸ تا ۲۲ بارداری است. در ادامه قصد داریم در مورد ضرورت سونوگرافی آنومالی در بارداری و نحوه انجام آن بیشتر توضیح دهیم.

پادکست خلاصه مقاله سونوگرافی آنومالی چیست:

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

آنومالی اسکن یعنی چه؟

آنومالی یعنی ناهنجاری و سونوی آنومالی، سونوگرافی ناهنجاری یا همان آنومالی اسکن پیشرفته است که به صورت تخصصی به بررسی وجود ناهنجاری‌ها در جنین می‌پردازد. سونوگرافی آنومالی برای چیست؟ در طی این سونوگرافی، اعضای قابل مشاهده جنین به صورت مجزا و دقیق بررسی می‌شوند و اگر هر عضوی نشانه غیرمعمول داشته باشد، گزارش می‌گردد. آنومالی اسکن در بارداری، جزئی از غربالگری مرحله دوم نیست.

آیا سونوگرافی ناهنجاری‌ها همان سونوگرافی NT است؟

خیر، سونوگرافی NT، سونوگرافی دیگری است که در تست‌های سه ماهه دوم بارداری جای دارد و بهتر است تمامی مادران در زمان 11 تا 13 هفتگی آن را انجام دهند. این سونوگرافی که جزیی از غربالگری سه ماهه اول است، روشی است که به کمک آن احتمال وجود سندرم داون در جنین به وسیله شاخصی به نام NT یا همان چین پشت گردن جنین تعیین می‌شود. می‌توان به سونوگرافیNT، سونوگرافی غربالگری هم گفت اما آنومالی اسکن سه ماهه دوم بارداری، با هدف بررسی کلیه مشکلات قابل مشاهده در جنین، در هفته‌های 18 تا 22 انجام می‌شود و بررسی مجزایی در سلامت جنین است.

* مقاله سندرم داون از چند ماهگی قابل تشخیص است را مطالعه کنید.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

در سونوگرافی آنومالی پزشک چه مواردی را بررسی می کند؟

اکنون که می‌دانید آنومالی جنین چیست؛ شاید بخواهید بدانید که چه اندام‌هایی در آنومالی اسکن مورد بررسی قرار می‌گیرند؟ در تصاویر آنومالی اسکن جنین، همه اعضای قابل رؤیت جنین تا این سن حاملگی بررسی می‌شوند از جمله:

• مغز و اجزای آن مثل بطن‌های مغزی
• قلب و ساختارهای آن یعنی دهلیزها، بطن‌ها و دریچه‌های قلبی
• معده و روده‌ها
• ساختارهای عصبی مثل نخاع و ستون فقرات
• اندام‌های جنین (دست ها و پاها)
• کلیه‌ها و سیستم گردش ادرار
• اندام‌های تناسلی
• جفت
• اندازه دور سر (HC)
• اندازه دور شکم (AC)
• طول استخوان ران (FL)

عکس سونو انومالی در ابتدای این مقاله آمده است.

چه بیماری‌هایی در سونوگرافی آنومالی مشخص می‌شوند؟

بیماری‌های زیر در سونوگرافی آنومالی تشخیص داده می‌شوند:

• سندروم داون
• آنانسفالی (Anencephaly)
• بیماری‌های قلبی مادرزادی
• اسپینابیفیدا یا ایجاد شکاف مادرزادی بین مهره‌ها یا بیرون زدگی نخاع
• گاستروشزی که نوعی اختلال در روده‌ها و جدار شکم جنین است
• دیسپلازی اسکلتی یا اختلال در شکل‌گیری استخوان‌های جنین

سونو آنومالی در هفته چندم انجام می‌شود؟

بهترین زمان سونو آنومالی اسکن جنین، از 18 تا 22 هفتگی است. هرچقدر سن جنین بالاتر باشد یعنی نزدیک به 22 هفتگی، جنین رشد بیشتری کرده و اعضا با دقت بیشتری قابل بررسی هستند، بنابراین انجام سونوگرافی آنومالی اسکن، در هفته 17 بارداری توصیه نمی‌شود. 

سونوگرافی آنومالی چند بار انجام می شود؟

در شرایط عادی فقط یک‌بار باید آزمایش را انجام دهید و اگر جواب آزمایش مشکوک باشد، ممکن است نیاز به تکرار باشد.

قبل از سونوگرافی آنومالی چی بخوریم و چه کاری انجام دهیم؟

برای انجام این آزمایش، به ناشتا بودن یا پر بودن مثانه نیاز نیست. به آمادگی خاصی هم‌ نیاز ندارد و بهتر است جواب سونوگرافی‌های قبلی و آزمایشات خود را به همراه داشته باشید.

Nf در سونوگرافی آنومالی چیست؟

عبارت NF در سونوگرافی آنومالی مخفف عبارت انگلیسی Nuchal Fold به معنای چین پشت گردن است. برای بررسی احتمال وجود ناهنجاری‌های جنینی، ضخامت این چین اندازه‌گیری می‌شود. در شرایط نرمال، ضخامت NF باید کمتر از 6 میلی‌متر باشد.

* نظر مادران در مورد زمان انجام سونوگرافی آنومالی

سونوگرافی آنومالی اسکن و تعیین جنسیت

وجود چند عامل در تعیین جنسیت جنین توسط سونوگرافی اهمیت دارد:

1. سن جنین، برای مشاهده اندام تناسلی جنین لازم است. جنین باید به قدری رشد کرده باشد که اندام تناسلی از سایر بافت‌ها قابل تمایز باشد. برای این نکته لازم است حداقل تا 14 هفتگی صبر کنید.
2. حالتی که جنین در داخل رحم مادر به خود می‌گیرد، برای متخصصین دارای اهمیت است. برای تعیین جنسیت نیز اگر جنین پاهایش را به هم چسبانده باشد یا به صورتی در رحم باشد که اندام تناسلی‌اش قابل مشاهده نباشد، نمی‌توان جنسیت را تشخیص داد.
3. مهارت متخصص سونوگرافی، هرچه قدر متخصصی که سونوگرافی را انجام می‌دهد، ماهرتر باشد، با اطمینان بیشتری می‌تواند در مورد جنسیت جنین اظهار نظر بکند، البته به شرطی که جنین، سن و وضعیت مناسبی برای تشخیص جنسیت داشته باشد.

در زمان سونوگرافی آنومالی یعنی 18 تا 22 هفتگی، سن جنین برای رؤیت اندام جنسی مناسب است. در این زمان به شرط قرارگیری جنین در وضعیت مناسب و انجام سونوگرافی توسط فرد ماهر، با اطمینان  می‌توان جنسیت جنین را تشخیص داد.

هزینه آنومالی اسکن جنین چه قدر است؟

هزینه انجام سونوگرافی آنومالی در مراکز مختلف دولتی و خصوصی متفاوت و از حدود 300 تا 500 هزار تومان و در هر مرکزی بسته به تجهیزاتی که دارد، متغیر است. انجام این تست تحت پوشش بیمه است و حتی بیمه‌های تکمیلی نیز بخشی از هزینه را متقبل می‌شوند.

* مقاله نمودار آزمایش غربالگری پرخطر را مطالعه کنید.

آنومالی اسکن بهتر است یا آمنیوسنتز؟

صحبت بین بهتری یا بدتری نیست؛ اگر نیاز به انجام آمنیوسنتز دارید، این کار را انجام دهید؛ اما در هر صورت تشخیص نیاز را بر عهده پزشک متخصص و معتمد بگذارید. 

آمنیوسنتز(Amniocentesis) یکی از آزمایش‌‏های تشخیصی قبل از تولد است که پزشک با استفاده از نمونه‌برداری مایع آمنیوتیک و آزمایش آن می‌تواند اختلالات و ناهنجاری‌های کروموزمی‌ که ممکن است منجر به مشکلاتی در کودک شود، مانند سندرم داون، پیش از تولد را تشخیص دهد. این آزمایش با توجه به خطرات ممکن برای همۀ زنان باردار تجویز نشود و تنها برای زنانی انجام می‌شود که سن آن‌ها بالای ۳۵ سال باشد، در آزمایش‌های غربالگری سه ماهۀ اول یا غربالگری سه ماهۀ دوم در گروه پرخطر طبقه‌بندی‌‌شده باشند یا سابقۀ خانوادگی داشتن فرزندی با اختلالات کروموزومی یا نقص‌های لولۀ عصبی داشته باشند. 

*مقاله آزمایش آمنیوسنتز را مطالعه کنید.

آنومالی اسکن نرمال چگونه است؟

آنومالی اسکن نرمال بر اساس سن بارداری و وضعیت جنین تعیین می‌شود. بنابراین نرمال و طبیعی بودن آنومالی اسکن باید توسط مرکز سونوگرافی و با بررسی دقیق و به روز وضعیت جنین و سن بارداری انجام شود

اگر در اسکن آنومالی شرایط نرمال نبود چه می شود؟

جواب مشکوک سونوی آنومالی باید توسط پزشک متخصص بررسی شود و ممکن است نیاز به آزمایشات دیگری مانند اکوی قلب باشد.

آیا آنومالی اسکن سه بعدی است؟

معمولاً آنومالی اسکن دوبعدی است اما می‌تواند به صورت سه بعدی هم انجام شود. تشخیص این‌که سونوگرافی سه بعدی انجام شود یا دوبعدی با پزشک است. روال انجام سونوگرافی آنومالی به این صورت است که ابتدا به کمک سونوگرافی آنومالی اسکن، به دقت تمام اندام‌های جنین بررسی می‌شود و تنها در صورت وجود نکته مشکوک، برای انجام بررسی‌های تکمیلی، سونوگرافی سه بعدی انجام می‌شود.

خطرات غربالگری آنومالی اسکن چیست؟

در میان تمامی روش‌های تصویربرداری از جنین، سونوگرافی دو بعدی کمترین خطر را برای فرد دارد. آنومالی اسکن و سونوگرافی NT نیز از دسته سونوگرافی‌های دوبعدی است اما کم‌خطر بودن به معنای بی‌خطر بودن نیست و ممکن است در سال‌های آینده با پیشرفت بیشتر علم پزشکی، عوارضی نیز برای این نوع سونوگرافی شناخته شود. پس پزشکان نیز با در نظر گرفتن این نکات و با توجه به این‌که بررسی روند طبیعی بارداری نیاز به مشاهده جنین، جفت و رحم با سونوگرافی دارد، تنها انجام سونوگرافی‌های لازم و ضروری را به مادران باردار توصیه می‌کنند. 

سوالات پرتکرار کاربران و پاسخ متخصص

برای آنومالی چند روز قبل نباید پروژسترون استفاده کرد؟

مصرف پروژسترون نیازی به قطع شدن قبل از سونوگرافی آنومالی ندارد، مگر پزشک تجویز خاصی داشته باشد.

در آزمایش آنومالی تریزومی ۲۱ است، عددش باید چند باشد؟

در آزمایش غربالگری، ریسک تریزومی ۲۱ باید کمتر از 1:250 باشد تا کم‌خطر تلقی شود؛ مقادیر بالاتر نیاز به بررسی بیشتر دارد.